Wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy, co może im grozić, gdy zażyją leki przechowywane zbyt długo w niewłaściwych warunkach. Wysoka temperatura lub ekspozycja na słońce mogą niebezpiecznie zmienić ich właściwości fizyko-chemiczne, które mogą mieć wpływ na aktywność substancji czynnej leku i powodować jej zmianę na substancję niebezpieczną dla organizmu ludzkiego - ostrzega Naczelna Izba Aptekarska.
W okresie letnim, kiedy wysoka temperatura utrzymuje się przez dłuższy czas należy bezwzględnie sprawdzić zawartość domowej apteczki.
Leki, które wymagają przechowywania w warunkach chłodniczych ( informacje znajdziesz na opakowaniu i ulotce), należy trzymać w lodówce. W czasie, kiedy przemieszczamy się np. z apteki do domu, w podróży itp. należy używać specjalnych torebek termolabilnych.
Wiele leków powinno być przechowywanych w temperaturze pokojowej, czyli od 15 do maksymalnie 25 stopni Celsjusza. Tylko niektóre preparaty mogą być przechowywane w temperaturze niewiele wyższej, ale jedynie przez krótki czas.
Jeżeli w pomieszczeniu, gdzie trzymamy leki jest bardzo gorąco – co wcale nie jest rzadką sytuacją musimy mieć świadomość że mogą one stracić swoją moc leczniczą a nawet stać się groźne dla zdrowia.
Tylko zapewnienie odpowiednich warunków przechowywania gwarantuje, że lek będzie skuteczny i bezpieczny w deklarowanym przez producenta okresie.
Sprawdzaj opakowania i ulotki
Czytanie ulotki i informacji zamieszczonej na opakowaniu leku, to podstawowa zasada poprawnego jego stosowania. Często zdarza się, że farmaceuci w aptekach informują o sposobie przechowywania leku, bądź też od razu zabezpieczają go w odpowiednie termoizolacyjne opakowania.
Najczęstszą temperaturą w jakiej przechowuje się leki to zakres do 25 stopni Celsjusza. Takie leki, nie powinny stracić swoich właściwości, gdy przez jeden, dwa dni, będą przechowywane w temperaturze wyższej niż 25 stopni.
Warto pamiętać o codziennych sytuacjach, jak np. wożenie w samochodzie popularnych leków przeciwbólowych, które codziennie na słońcu nagrzewają się do niebotycznych temperatur a w nocy schładzają do kilkunastu stopni. Takie leki nie nadają się do spożycia.
Moc lodówki
Jeżeli na opakowaniu leku podana jest konkretna temperatura przechowywania (zazwyczaj są to warunki chłodnicze 2-8 stopni Celsjusza), nawet krótki czas przetrzymywania takich preparatów w gorącym pomieszczeniu sprawia, że mogą być niebezpieczne dla zdrowia.
Do grupy leków, których nie wolno przegrzewać należą:
- antybiotyki;
- insuliny;
- leki adrenergiczne;
- leki uspokajające.
Przechowywanie antybiotyków w cieple powoduje, że przestają być one aktywne, a co za tym idzie tracą swoje właściwości terapeutyczne , nie są skuteczne w walce z bakteriami a cała terapia nie przyniesie pozytywnego skutku.
Leki w sprayu również zawsze powinny być trzymane w chłodniczych warunkach z dala od miejsc nasłonecznionych, a do ich transportu zawsze powinno używać się opakowań termicznych.
Wrażliwe na zmiany temperatury są również leki zawierające w swoim składzie hormony np. antykoncepcyjne czy też leki na tarczycę. Zażycie takich leków, gdy substancja czynna zmieni swoje właściwości, może mieć nieodwracalne skutki. Preparaty te lubią chłodne miejsca i stałą temperaturę. Dlatego takich leków nie nośmy ich w torebkach i nie zostawiajmy w nasłonecznionych miejscach.
Leki lubią mieć sucho
Nie tylko temperatura ma znaczenie na trwałość i skuteczność leków. Według przepisów względna wilgotność powietrza w aptece nie powinna przekraczać 65%. Ma to związek z wpływem, jaki wilgotność wywiera na postacie leków takie jak tabletki, granulaty czy kapsułki, poprzez cząsteczki wody zawarte w powietrzu. Dlatego chowanie leków podczas upałów w ciemnej łazience nie jest dobrym rozwiązaniem. Czym może to grozić? Weźmy na przykład paski diagnostyczne do sprawdzania poziomu cukru we krwi, które również lubią chłód i stałą wilgotność powietrza. Gdy jest bardzo wilgotno i gorąco, mogą powodować zły odczyt, a co za tym idzie złe dawkowanie insuliny. Warto dodać, że zmiany dawek leków stosowanych w leczeniu chorób przewlekłych, szczególnie podczas upałów, mogą być bardzo ryzykowne i niebezpieczne.
Nie wychodź na słońce biorąc leki
Bezwzględnie należy czytać załączone do leków ulotki! Niektóre leki po ich zażyciu, powodują fototoksyczne lub fotoalergiczne reakcje skórne, gdy ciało wystawione jest na działanie promieni słonecznych. Do takich leków należą antybiotyki, leki przeciwzapalne, przeciwhistaminowe a nawet popularne zioła jak np. dziurawiec, który znajduje się w lekach antydepresyjnych.
Zapach i kształt
Produkty lecznicze, które podawane były lub są działaniu wysokich temperatur mogą zmienić swoje właściwości fizyczne i chemiczne. Warto zwrócić uwagę na ich nietypowy zapach lub smak, zmieniony kolor tabletek bądź syropu, inny kształt lub lepkość kapsułek. Leki, w których zauważymy takie zmiany, nie powinny być przyjmowane, ponieważ mogą być niebezpieczne dla zdrowia.
Pamiętajcie również, że leków nigdy nie wyrzucamy do śmieci. Służą do tego specjalne pojemniki, które możecie znaleźć w aptekach.
Źródło: Naczelna Izba Aptekarska
